Kovid-19’un Kendinize Bulaşmasını Engelleyin
- Yurt dışına gidip dönmüş kişileri; Kovid-19 hastalarına yakın temas eden kişileri; ateş, öksürük ve nefes darlığı gibi ani solunum sistemi hastalığı şikâyeti olan kişilerin evinize ziyaretine izin vermeyin.
- Ellerinizi sık sık, sabun ve su ile 20 saniye boyunca ovarak yıkayın; sabun ve su yoksa en az %60 alkol içeren bir el dezenfektanı kullanın. Eliniz gözle görülür derecede kirliyse, önce su ve sabunla yıkayın, sonra dezenfektan uygulayın. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Yıkanmamış ellerle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayın.
Yaşadığınız Evde Kovid-19 Nedeniyle Takip Edilen Bir Kişi Varsa :
- Ev halkına bulaşma riskini önlemek için evde takipli hastalar mümkünse evindeki diğer kişilerden farklı bir odada, mümkün değil ise iyi havalanan bir odada oturmalı, diğer kişilerden en az 1 metre uzakta olmalıdır ve tıbbi maske takmalıdır, maskenin nemlenmesi halinde yenisi ile değiştirmelidir.
- Takipli hastaların ev içindeki hareketi sınırlandırılmalı; tuvalet, banyo gibi ortak kullanılan alanlar iyi havalandırılmalıdır.
- Takipli hastalar, kişisel eşyalarını başkaları ile paylaşmamalı, ev halkının bardak, tabak, havlu gibi eşyalarını kullanmamalı; eğer kullanması gerekirse bu eşyaları iyice su ve sabunla yıkamalıdır. Vakanın kullandığı kıyafet ve çarşaf, nevresim gibi tekstil ürünleri 60-90°C’de normal deterjan ile yıkanmalıdır.
- Banyo ve tuvaletler günde en az bir kez sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) temizlenmelidir.
- Solunum yolu salgıları veya vücut çıkartıları ile bulaşmış olması mümkün olan tüm yüzeyler sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) temizlenir ve belirgin şekilde kirlenme olduğunda ise (1:10 normal sulandırmada) kullanılır. (1/10’luk çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu +9 ölçü su. 1/100’lük çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu + 99 ölçü su)
Takılma, Kayma, Düşme
Düşmek, sonucu ölüme kadar uzanabilecek bir kaza/olay tipidir. Alçak bir sandalyeden veya evde yürürken takılıp düşerek hayatını kaybeden birçok insan vardır. Takılma, kayma ve düşme olaylarının çok sık yaşanması, sonuçlarının da ağır olması nedeniyle bu tür ev kazalarının en tehlikeli kaza tipi olarak ele alınması ve dikkatli olunması gereklidir.
Özellikle evlerimizde kullanılan elektrik (uzatma vb.) kabloları, terlikler, TV kumandası gibi küçük nesneler, katlanmış halılar ve mobilya kenarları takılıp düşmeye neden olabilecek tehlikelerdendir. Yeterli aydınlatma olmayan alanlarda bu gibi tehlikeler daha çok artar.
Islak ve kaygan zeminlerde düşmeler ise kalıcı sakatlık durumlarına sebep olabilmektedir. İster ofis ister ev ortamında olsun sandalye üzerine çıkarak bir yere uzanmak oldukça tehlikelidir ve sonucu kalıcı yaralanma olabilir.
Elektrik Tehlikeleri
Ev ortamında kullanılan prizler, uzatma kabloları ayrıca tehlike oluşturabilmektedir. Özellikle darbe almış, hasar görmüş priz ve uzatma kablolarının kullanılmaması, takma ve çıkarma işlemleri sırasında ıslak elle prizlere dokunulmaması elektrik çarpmalarına karşı önemli konulardandır.
Priz ve/veya elektrikte bırakılan elektrikli aletlerin bozulma ve yangına sebep olabileceği ihtimaline karşı prizden çıkartılarak kullanım sonrası kapatılması gerekmektedir. Bununla beraber bir diğer tehlikeli husus ise, aşırı yüklenmiş elektrik kablolarıdır; çok akım çeken cihazların(tost makinesi, su ısıtıcıları, saç kurutma makinesi, bulaşık makinesi vb.) aynı hatta (kabloya) bağlanması ve bunun sonucunda aşırı yüklenme ile yangın çıkması söz konusudur.
Zehirlenme
Temizlik malzemelerinin istemsiz solunması/tadılması ve kontrolsüz kullanılan ilaçlar nedeniyle zehirlenme olayları, ev kaza/olay listesinde üst sıralarda yer almaktadır. Temizlik malzemelerinin depolanması ve/veya kullanımı sırasında bilinçsiz davranışlar (özellikleri bilinmeyen başka malzemeler ile karıştırılarak kullanılması) başlıca nedenlerdendir. Kimyasallar evde saklanırken, birbirleri ile olan etkileşimleri göz önüne alınarak, çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edilmelidir.
Kimyasallar saklanırken kendi ambalajlarında tutulmalıdır. Örneğin çamaşır suyunun bir gazoz şişesine konulması zehirlenmeye davetiye çıkartmaktır.
Ayrıca son tüketim tarihi geçmiş, yan etkileri bilinmeyen, hekim tavsiyesi alınmamış olan ilaçların kullanımı çok sık yaşanan zehirlenme olaylarına örnek olarak gösterebilir.
Yangınlar
Evlerde yaşanan yangınların en büyük sebebi sigara izmaritleridir. Düşen ve/veya söndürülmeden bırakılan sigara izmaritleri büyük ve söndürülemez boyutlarda yangınlara sebep olabilmektedir. Bunun yanında elektrik aksesuar ve/veya tesisatındaki uygunsuzluklar/ihmaller de en büyük yangın sebeplerindendir. Mutfaklar, ocak ve gaz kaçakları, soba vb. alanlar da yangın tehlikesi barındıran alanlardandır.
Eğer mutfakta ocak üzerinde unutulmuş bir tencerede yağ yanmaya başlamış ise kesinlikle su ile söndürmeye çalışmayın!
Böyle bir durumla karşılaştığınızda ilk olarak ocağın gazını kapatın.
Tencereden daha büyük bir havluyu ıslatıp, güzelce suyunu sıktıktan sonra dikkatlice tencerenin üzerini örtün, yanan yağ oksijen alamayacağı için kendi kendine sönecektir. Tencere soğuyana kadar hareket ettirmeyin ve örttüğünüz bezi almaya çalışmayın.
Bir diğer tehlike ise ocakların üzerindeki aspiratörlerdir. Uzun kullanım süreleri içerisinde temizlenmeyen aspiratörlerde yağ birikmesi olacağından, biriken yağların ısı ile temasında büyük ölçekli yangınlar çıkabilmektedir. Bu sebeple periyodik olarak aspiratörler ve filtreleri yağdan arındırılmalıdır.
Evlerde yeterli sayıda ABC tipi kuru kimyevi tozlu yangın tüpü bulundurulması ayrıca önemlidir.
Sizin müdahale edemeyeceğiniz yangınlarda derhal 110’u arayarak yardım isteyiniz!
Deprem
Deprem, insanların ev ortamında yakalanabileceği en büyük afetlerden biridir. Ev ortamında depreme hazırlıklı olunmalı, deprem ve deprem sırasındaki davranış modelleri ile ilgili bilgi sahibi olunmalıdır. Deprem sırasında kaçmaya çalışılmamalı, deprem bitene kadar görselde ki gibi beklenmelidir.
Deprem bittikten sonra bulunduğunuz binayı boşaltabilirsiniz. Unutmayınız ki binalardaki merdivenler en zayıf noktalardır, tahliye sırasında merdivenlerin güvenliğini kontrol ediniz. Asla asansör kullanmayınız!
Doğalgaz Kaçağı
Doğalgaz kokusu olmayan bir gazdır, ancak kaçağın anlaşılabilmesi için içerisine bir koku eklenmiştir ve bu koku halk arasında çürük sarımsak, beklemiş çöp ya da bozuk yumurta kokusuna benzetilmektedir. Böyle bir koku almanız durumunda doğalgaz kaçağından şüphelenmelisiniz.
KOKUYU ALDIĞINIZDA;
- Elektrik düğmeleri de dâhil olmak üzere elektrikle ilgili hiçbir şeye dokunmamalısınız. Eğer açıksa kapatmamalı, kapalıysa da açmamalısınız.
- Pencereleri ve kapıları açarak ortamı havalandırmalısınız.
- Asla çakmak ya da kibrit yakmamalısınız.
- Tüm doğalgaz vanalarını kapatmalısınız.
- Doğalgaz kaçağını bildirmek için de olsa evin içerisinde telefon kullanmamalısınız. Çünkü telefonların kıvılcım oluşturabilme riski vardır. Bu sebeple en doğrusu komşunuza gidip oradaki telefonu kullanmanızdır.
- Uygun olan yerden 187 Doğalgaz Acil Hattını aramalı ve operatöre tesisat numaranızı söylemelisiniz.
Mutfak kazaları
Mutfak, yapılan iş ve kullanılan el aleti ve ekipmanlar nedeniyle evin en tehlikeli bölümüdür. Özellikle kesici ve delici alet kullanımı konusunda birçok kaza/olay yaşanmaktadır.
Bu olaylarının zaman zaman kan kaybı nedeniyle ölüm ile sonuçlandığını unutulmaması gereken bir gerçektir.
Küçük yaralanmalara karşı evinizde ilkyardım çantası bulundurmanız uygun olacaktır.
Su ısıtıcı ve çaydanlık gibi ekipmanlar içerisinde bulunabilecek sıcak sulara yanmalara/haşlanmalara karşı ayrıca dikkat edilmesi gerekmektedir. Yanık oluştuğunda yanan kısma hiçbir krem vb ilaç sürülmemeli, ilkyardım olarak sadece 10 dk boyunca musluk suyu müdahale edilmelidir. Akabinde hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Evde Çalışma Modelinden Kaynaklanan Hastalık ve Rahatsızlıklar
Ev, ofis gibi kapalı ortamlarda çalışmalarında oluşabilecek hastalıklar/rahatsızlıklar genellikle bir hareket ve/veya davranışın uzun sürelerle yapılmasından kaynaklanmaktadır. Uzun süre hareketsiz kalma, sürekli aynı hareketleri yapma, gözleri dinlendirmeden, sürekli ekranlı ve elleri dinlendirmeden klavyeli araçlarla çalışma, uygunsuz duruş ve oturuşlar, kas, tendon ve eklemlere aşırı yüklenmeler bu rahatsızlıkların genel sebeplerindendir. Ayrıca çalışma ortamının termal konforunun sağlanmaması, gürültü ve aydınlatma düzenlemelerinin yapılamaması, ergonomik olmayan çalışma düzeni de çeşitli rahatsızlıklara sebep olmaktadır.
Uzaktan Çalışma Modelinden Kaynaklanan Hastalık ve Rahatsızlıklardan Korunma
- Düzenli aralıklarla egzersiz yapılmalı, vücudun yorulan uzuvları dinlendirilmelidir.
- Uyku saatleri düzenlenmeli ve yeteri kadar ara dinlenmeleri sağlanmalıdır.
- Çalışan ev ortamındaki çalışması için uygun ergonomik alanı oluşturmalıdır.
Ekranlı Araçlarla Çalışma
Çalışanların ekranlı araçlar ile çalışırken rahatsızlık hissetmesi, çalışma ortamında ergonomik problemlerinin varlığına işaret edebilir. Çalışma ortamında ergonomik problemlerin varlığı, çalışma ortamının sağlıklı ve güvenli olmasını, çalışanın konsantrasyon ve iş verimini olumsuz olarak etkileyecektir.
Ekranlı araç ile çalışma sırasında başta boyun ve gözler olmak üzere, bel, sırt, omuz ve kollar en çok etkilenen uzuvlardır. Ayrıca uzun süreli ekranlı araç kullanmak düzgün oturum ve ara dinlenmeleri sağlanmadıkça kas ve iskelet sistemi üzerinde tehlikeli etkilere sebep olmaktadır.