Açık havada çalışanların aşırı sıcağa maruz kalması ciddi sağlık problemleri yaratabilir, hatta bu durum ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu hastalıklar uluslararası tıp literatüründe “sıcaklığa bağlı hastalıklar” (“heat illness”) olarak yer alır.
KİMLER ETKİLENİYOR?
Herhangi bir çalışan, sıcak ve nemli koşullarda ve açık havada çalışıyorsa bu hastalıktan etkilenebilir. Özellikle ağır işlerde, hantal koruyucu kıyafetler içinde ve ağır ekipman kullanarak çalışanlar daha fazla risk altındadır. Sıcaklığa bağlı hastalıklardan en çok etkilenenler inşaat, nakliye, tarım, asfalt bakım temizliği vb. gibi işlerde çalışanlardır. Bunlarla birlikte peyzaj hizmetleri, karayolu taşımacılığı, su taşımacılığı, petrol ve doğalgaz faaliyetleri de çalışanlarının aşırı sıcaklığa maruz kaldığı meslek kollarından bazıları olarak karşımıza çıkmaktadır.
SICAKLIĞA BAĞLI HASTALIK NASIL OLUŞUR?
Normal şartlarda vücut terleme yolu ile kendisini soğutur. Sıcak ve nemli iklim şartlarında gerçekleşen terleme vücudu soğutmak için yeterli olmaz. Eğer gerekli önlem alınmaz ise, vücut sıcaklığı tehlikeli seviyelere ulaşır. Etkilenme seviyesi isilik ve yorgunluktan başlar, kramplar ve sıcaklık çarpmasına kadar çeşitlilik göstererek ilerleyebilir. Sıcak çarpması ölümcül olabilir; bu durumda acil medikal önlemler alınmalıdır.
SICAKTAN DOLAYI ÇALIŞANLARDA ORTAYA ÇIKAN BULGULAR
- Bıkkınlık
- Dikkatsizlik
- Hata yapmada artış
- Düşünsel çalışmada randıman düşüklüğü
- Beceri isteyen işlerde randıman düşüklüğü
- İş kazasına açık olma
- Ağır fiziksel işlerde randıman düşüklüğü
- Vücutta su ve asit baz dengesinin bozulması
- Kan dolaşımının zorlanması
- Yüksek düzeyde yorgunluk
NASIL ÖNLENEBİLİR?
İşverenler çalışanlarına güvenli çalışma alanları sağlamakla yükümlüdürler. Bu durumda aşırı sıcaktan korunmuş işyerleri sağlamak, çalışanlara yeterli içme suyu, gölgeli dinlenme alanları ve dinlenme olanakları sağlamak işverenlerin görevi ve sorumluluğudur. Hatta işveren, çalışanları sıcaklıkla ilgili hastalıklar ve korunma yolları hakkında bilgilendirmek ve onlara gerekli eğitimleri sağlamalıdır. Açık havada çalışanlar için sıcaklıktan koruma önlemleri alınırken iş yüklerine göre önleme seviyeleri arttırılmalıdır. Ağır işlerde çalışanlar, işe yeni başlayanlar ve sıcaklık toleransı düşük çalışanlar için daha sıklıkla dinlenme araları sağlanmalıdır.
İşyerlerinde “açık havada sıcakta çalışmadan korunma” ile ilgili tedbirler alınmış olmalı, çalışan eğitimleri yeterli kapsamda gerçekleştirilmiş olmalı ve acil durumlarda ne yapılması gerektiği ile ilgili “acil durum planları” olmalıdır.
Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi’nin (OSHA) sıcak çarpmasını önlemek için yapmış olduğu 5 öneri:
- Susadığınızı hissetmeseniz dahi her 15 dakikada bir su için.
- Serinlemek için gölge alanlarda dinlenin.
- Açık renkli kıyafetler giyin ve şapka kullanın.
- Sıcaklıkla ilgili hastalık belirtilerini öğrenin ve acil durumlarda ne yapılması gerektiği hakkında bilgi edinin.
- İş arkadaşlarınıza göz kulak olun
